Tusa, sibhse agus an meaisínaistriúchán ó Bhéarla
Tugaimis droim láimhe leis an mhíthuiscint nach bhfuil ach aon aistriúchán amháin ar gach rud.
Michal Měchura2022-07-26
San áit a bhfuil an dá fhorainm tú agus sibh sa Ghaeilge, níl ach ceann amháin sa Bhéarla: you. Cothaíonn sé sin deacrachtaí san aistriúchán ó Bhéarla go Gaeilge. Gach uair a iarrann duine éigin ort abairt a aistriú a bhfuil you inti, mar shampla where are you? nó do you want anything?, caithfidh tú ceist amháin a shoiléiriú ar dtús: cad atá i gceist le you? Duine amháin, nó grúpa daoine? Murach an soiléiriú sin, d’fhéadfadh an t-aistriúchán a bheith mícheart nó míchuí.
Cé nach mór an trioblóid é seo don aistritheoir daonna, is mór an trioblóid é más meaisín atá i mbun an aistriúcháin. Níl sé de nós ag meaisíní aistriúcháin ceisteanna a chur. Má théann tú chuig suíomh meaisínaistriúcháin ar bith, mar shampla Google Translate, agus má iarrann tú air abairt a aistriú go Gaeilge a bhfuil you inti, is cinnte nach gcuirfidh sé ceist ar bith ort maidir le brí an fhocail sin. Déanfaidh sé a chinneadh féin, bunaithe ar cé acu den dá aistriúchán – tú nó sibh – atá feicthe níos minice aige ina leithéid chéanna de chomhthéacs cheana. Níos minice ná a mhalairt, claonfaidh an meaisín i dtreo tú mar aistriúchán ar you: cá bhfuil tú? (seachas sibh) agus an bhfuil rud ar bith uait? (seachas uaibh). Cé nach deireadh an domhain é seo, tá sé mícheart más le grúpa daoine atá tú ag iarraidh é seo a rá seachas le duine amháin.
Nach mbeadh sé go deas, mar sin, dá gcuirfeadh an meaisín ceist ort? Dá bhfiafródh an meaisín díot ar dtús cad atá i gceist agat le you? Go dtí seo, ní raibh meaisín aistriúcháin ar bith ábalta é sin a dhéanamh. Ach anois, le teacht Fairslator, tá.
Tá Fairslator mar a bheadh breiseán a chuirtear le meaisín aistriúcháin eile, mar shampla le Google Translate nó le Microsoft Translator. Seasann sé idir tusa agus an meaisín eile sin, agus tá sé de shíor ag faire ar na haistriúcháin a sholáthraíonn an meaisín duit. Nuair a thugann Fairslator faoi deara go bhfuil an forainm you (nó your, nó briathar sa mhodh ordaitheach) san abairt Bhéarla, gearrfaidh sé isteach agus cuirfidh sé ceist ort cé acu duine amháin nó grúpa daoine atá i gceist leis an you sin. Bunaithe ar an fhreagra a thabharfaidh tú, athróidh Fairslator an t-aistriúchán dá réir: ó cá bhfuil tú go cá bhfuil sibh? agus ó an bhfuil rud ar bith uait? go an bhfuil rud ar bith uaibh? Bain féin triail as go bhfeice tú cén dóigh a n-oibríonn sé.
Smaoineamh simplí é seo, nach ea? Chuirfeadh sé iontas ort nach bhfuil a leithéid ar fáil cheana. Go dtí anois, bhí na meaisíní aistriúcháin ar fad bunaithe ar an tuiscint nach bhfuil ach aon aistriúchán amháin ar gach rud. Ní tuiscint ach míthuiscint é seo, agus is é misean Fairslator an mhíthuiscint seo a cheartú.
